دکتر منصور شمسی‌پور، دکتر محمد صادق حسنوند، آقای بنیامین عجمی، دکتر ساسان فریدی، دکتر مهدی هادی، دکتر کاظم ندافی، دکتر هما کاشانی، دکتر رضا سعیدی، دکتر علیرضا مصداقی نیا،
دوره ۸، شماره ۴ - ( زمستان ۱۴۰۳ )
چکیده
زمینه و هدف: فعالیت‌های انسانی آثار مخربی بر محیط‌زیست وارد کرده و سلامت انسان، تنوع زیستی و زیستگاه‌ها را با تهدید مواجه می‌کند. ازاین‌رو تلاش‌هایی برای دستیابی به مداخلات اثربخش در حوزه محیط‌زیست صورت گرفته است که ارزیابی این اقدامات با شناخت کامل از روند تغییرات شاخص‌ها امکان‌پذیر می‌شود. با توجه به تعداد و تنوع شاخص‌ها، در این مقاله، سنجه‌های اولویت‌دار برای کشور ایران شناسایی شدند تا از آنها در اساس سیاست‌گذاری‌ها استفاده شود.
روش: مجموعه‌ای از شاخص‌ها و سنجه‌های بکار رفته در این شاخص‌ها، از بین شاخص‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور، سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط‌زیست در ایران و سازمان‌های بین‌المللی شامل سازمان جهانی بهداشت، سازمان ملل متحد، سازمان حفاظت محیط‌زیست آمریکا، آژانس محیط‌زیست اروپا، برنامه نظارت مشترک سازمان جهانی بهداشت/یونیسف، گزارش شاخص عملکرد محیط‌زیستی کشورها و شاخص‌های کشور کانادا بررسی شدند.
یافته‌ها: در مجموع ۲۲ شاخص و سنجه دارای اولویت در حیطه‌های مختلف ازجمله آلودگی هوای آزاد و داخل، آب، بهسازی و بهداشت، فاضلاب، اشعه فرابنفش، پسماند، تغییر اقلیم، مواجهه با فلزات سنگین و گاز رادن داخل ساختمان، امواج الکترومغناطیسی، بار بیماری‌های منتسب به عوامل خطر محیطی، اکوسیستم و توزیع جمعیت شهری و روستایی برای کشور ایران پیشنهاد شدند.
نتیجه‌گیری: با ایجاد مجموعه‌ای استاندارد از این سنجه‌ها، سیاست‌گذاران می‌توانند پیشرفت اقدامات محیط‌زیستی خود را پیگیری کرده و اثربخشی آنها را بسنجند. این رویکرد مبتنی بر شواهد کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که تلاش‌های محیط‌زیستی در پرداختن به مبرم‌ترین مسائل هدفمند و مؤثر هستند.
