زمینه و هدف: نظام مراقبت‌های بهداشتی درمانی اولیه (PHC) ایران طی نزدیک به پنج دهه الگویی موفق در ارتقای سلامت عمومی ‌بوده است. اصول بنیادین این نظام در دستورالعمل سلامت محله‌محور بریتانیا نیز منعکس شده است که بر ارتقای مراقبت‌های اولیه و سلامت جامعه تأکید دارد. این مطالعه با هدف مقایسه راهبردهای بریتانیا با تجربه ایران، و بهره‌گیری از تجارب جهانی برای بهبود PHC کشور انجام شده است.
روش: این پژوهش با طراحی مطالعه مروری روایتی- مقایسه‌ای، دستورالعمل سلامت محله محور بریتانیا را با شبکه مراقبت‌های بهداشتی‌درمانی اولیه ایران مقایسه نمود. چارچوب مقایسه اساساً بر شش مؤلفه اصلی محله محور NHS انگلستان استوار بوده و شواهد ایران با این مؤلفه‌ها تطبیق داده شده است. داده‌ها شامل اسناد ملی، قوانین و برنامه‌های وزارت بهداشت، گزارشات مرکز مدیریت شبکه و مقالات علمی‌پایگاه‌های فارسی با محوریت ساختار، عملکرد و چالش‌های PHC ایران هستند.
یافته‌ها: تحلیل داده‌ها بر مبنای شش مؤلفه کلیدی NHS نشان داد که بسیاری از راهبردهای بریتانیا، ذاتاً در PHC ایران نهادینه شده‌اند. بااین‌حال، رفع کاستی‌های اجرایی، تقویت حکمرانی و اصلاح مدیریت نظام سلامت در ایران، پیش‌شرط اثربخشی این نظام برای تحقق پوشش همگانی سلامت است. پس از دو دهه اجرای برنامه پزشک خانواده، بازنگری و نوآوری در کارایی PHC ایران بیش از گذشته ضروری می‌باشد.
نتیجه‌گیری: این تحلیل، فرصتی برای گفتگو و اصلاح سیاست‌ها در جهت اقدام مؤثرتر فراهم می‌آورد. بهره‌برداری از تجارب بین‌المللی، به‌ویژه راهبردهای جدید بریتانیا، می‌تواند مسیر اصلاح و بهبود نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه ایران را هموار سازد.