خانم اعظم کمالی، دکتر خلیل علیمحمدزاده، دکتر سیدشهابالدین صدر، دکتر احمد فیاضبخش، دکتر شهرام توفیقی، دکتر علیرضا اولیاییمنش، دکتر ابوالقاسم پوررضا، دکتر نرگس تبریزچی،
دوره ۶، شماره ۲ - ( تابستان ۱۴۰۱ )
زمینه و هدف: یکی از اهداف مهم در سیاستگذاری حوزه سلامت تأمین عدالت در سلامت است. عدالت در سلامت به مفهوم پرهیز از تفاوتهای سیستماتیک و بالقوه قابل برطرف کردن در یک یا چند جنبه از سلامت در یک جمعیت و زیرگروههای اقتصادی، اجتماعی، دموگرافی و جغرافیایی است.
روش: این مطالعه از طریق مرور ادبیات و متون علمی موجود و با بررسی مقالهها، پایاننامهها، گزارشها و منابع موجود در پایگاههای اطلاعاتی داخلی و خارجی و کنفرانس برگزار شده توسط فرهنگستان علوم پزشکی با استفاده از کلید واژههای مرتبط، در محدوده زمانی ۱۰ سال گذشته انجام شده است.
یافتهها: روند حرکت شاخص سیاستهای بخش سلامت نتوانسته تغییر معنیداری در جهت بهبود عدالت ایجاد کند. تبعیض در پوشش خدمات، تبعیض در جنسیت، دسترسی به خدمات در مردم مناطق دور افتاده و عدم برخورداری از خدمات سلامت در اقشار کم درآمد باوجود دستاروردهای ۴۰ ساله انقلاب و تأکید در برنامههای توسعه اول تا پنجم همچنان وجود دارد. با وجودی که طرح تحول توانست هزینههای خدمات بستری را کاهش دهد؛ اما هزینههای عدالت در مشارکت مالی و شاخص هزینههای سلامت فقرزا همچنان بالا است.
نتیجهگیری: کسری بودجه تکرارشونده در بخش سلامت نشان از عدم پایداری منابع مالی این بخش دارد. ناهماهنگیهای بین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت اقتصاد و رفاه به عنوان یکی از عواملی است که میتواند در عدم دستیابی به تأمین عدالت در سلامت مؤثر باشد. یکی از راهکارهای بهبود شاخصها و کنترل هزینهها در همه جوامع مدیریت منابع محدود سلامت میباشد. براساس قانون برنامه پنجم توسعه اجرای کامل برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع و گسترش پوشش بیمهها میتواند به ارتقای عدالت در سلامت و کاهش هزینهها از جیب مردم منجر شود.