مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران؛ عضو پیوسته فرهنگستان علوم جهان(تواس)، عضو پیوسته فرهنگستان علوم جهان اسلام، عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران؛ مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک، دانشگاه تهران
چکیده: (256 مشاهده)
زمینه و هدف: ویروس عامل کووید-19، از خانواده ویروسهای کرونا است که موجب بروز سندرم زجر تنفسی حادمیشود. ویروس عامل کووید-19 با ویروسهای مسبب بیماریهای سارس و مرس شباهت ساختاری دارد و به همین دلیل در مجامع علمی، این ویروس را سارسکوو-2 نام نهادهاند. این ویروس از گیرنده خاصی که سایر ویروسهای کرونا برای بیماریزایی و ایجاد عفونت بهره میگیرند، استفاده میکند. هدف از این مقاله بررسی پروتئینهای شاخص این ویروس و همچنین جهشهای ایجادشده در آن است. روش: در این پژوهش با استفاده از روش مرور سیستماتیک و انتخاب مقالات معتبر از متون علمی، ساختار و ویژگیهای عملکردی پروتئینهای ویروس مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: چهار نوع پروتئین در این ویروس نقش مهم ایفا میکنند: پروتئین تاجی، این پروتئین نقش مهمی در ساختار کلی ویروس دارد و حضور آنها در سطح ویروس باعث ایجاد ظاهری تاجیشکل در ویروس میشود و به همین دلیل به آنها ویروس کرونا (تاج مانند) میگویند؛ پروتئین پوششی که باعث بیماریزایی و ایجاد عفونت میشود؛ پروتئین نوکلئوکپسیدی و پروتئین غشایی که علاوه بر ایفای نقش در ساختار ویروس، در افزایش عفونت و همچنین در چرخه سلولی تأثیر دارند. جهشهایی از این ویروس در نقاط مختلف جهان براساس شبکه فیلوژنتیک و نقاط جغرافیایی حضور ویروس گزارش شده است. این جهشها گاهی باعث ایجاد سویه جدید در سرتاسر جهان میشود که شامل انواع مختلف جهشها چون حذف و جانشینی است. علاوه بر موارد مذکور واکنش بدن در مقابل این ویروس به هنگام ایجاد عفونت بسیار مهم است، زیرا در بعضی از موارد همراه شدن استرس با آلودگی ویروسی باعث ایجاد پاسخهای شدید التهابی و حتی پاسخهای خودایمنی میشود. نتیجهگیری:ساختارها و عملکردهای متفاوت پروتئینهای ویروسی در گونههای مختلف ویروس سارسکوو-2 نقش مهمی در شدت علائم بیماران مبتلا به کووید-19 دارند. بنابراین شناخت این تنوعات ژنتیکی اهمیت بهسزایی در طراحی و ساخت واکسن و درمان بیماران مبتلا به کووید-19 دارد.
Amiri A, Yusefi R, Habibi-Rezaei M, Haghparas Z, Danesh N, Moghadamnia S H et al . SARS-CoV-2 Virus Essential Proteins and Its Mutational Changes. Iran J Cult Health Promot 2023; 7 (1) :119-129 URL: http://ijhp.ir/article-1-688-fa.html
امیری احمد، یوسفی رضا، حبیبی رضایی مهران، حقپرس زهرا، دانش ناهید، مقدمنیا سیدحسن و همکاران.. پروتئینهای شاخص ویروس سارسکوو-2 و تغییرات جهشی آن. نشريه فرهنگ و ارتقاء سلامت. 1402; 7 (1) :119-129