زمینه و هدف: بیماری کووید-۱۹ که توسط ویروس کرونا SARS-COV۲ ایجاد می‌شود در تمام دنیا منتشر شده که باعث مرگ‌ومیر، خسارات اجتماعی و اقتصادی زیادی شده است به‌طوری‌که کوشش‌های زیادی در پیدا‌کردن راهی مؤثر برای کنترل و جلوگیری و شاید ریشه‌کنی این بیماری صورت گرفته و یا در حال انجام است. یکی از این فعالیت‌ها، انجام برنامه واکسیناسیون عمومی و ایجاد مصونیت همگانی است.
روش: در این مطالعه، مروری بر نتایج مطالعه‌ها به‌خصوص مطالعه‌ای که بر روی ۱۸۸ مورد بهبودیافته کووید-۱۹صورت گرفت انجام شده است. در مطالعه مذکور، پارامترهای مختلف سیستم ایمنی در ۲۵۴ نمونه از ۱۸۸ بیمار بررسی شدند.
یافته‌ها: سیستم ایمنی در افراد مختلف متفاوت است ولی اغلب افراد به مدت شش ماه پس از عفونت اولیه مصون هستند. در این مطالعه میزان آنتی‌بادی ایجاد شده شامل ایمونوگلوبولین‌های مختلف و همچنین سیستم ایمیونیتی سلولی که شامل سلول‌های CDT۴و CDT۸ و S specific B cells مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدین صورت بود که آنتی‌بادی Spike specific که از نوع IgG بود، در ۹۸ درصد اشخاص مبتلا پس از یک ماه پدیدار و تا شش ماه در اشخاص بهبود یافته مثبت بود و همین پدیده در مورد آنتی‌بادی RBD نیز صادق بود.
نتیجه‌گیری: از شش پارامتر مؤثردر ایمنی تعداد ۳ پارامتر ۶ تا ۸ ماه پایدار می‌مانند که امید است که این ۳ پارامتر پایدار در ایجاد protection کافی باشند.
