دکتر سیدمحمود طباطبایی‌فر، دکتر افسون صدیقی، دکتر امیرسعید صدیقی، مهسا قدیریان،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۳-۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه و هدف: همه‌گیری در ووهان چین در سال ۲۰۱۹، در مدت کوتاهی به یک معضل جهانی تبدیل شد و با نام «سندرم کووید-۱۹» نامگذاری و در سرتاسر جهان شناخته شد. درگیری مولتی سیستم و التهابات به جا مانده توسط ویروسی با بیش از ۳۸۵۳ ژنوم، روز به روز بر وخامت اوضاع می‌افزود و افکار را به سمت بررسی تأثیرات التهابی آن بر روی ارگان‌های مختلف بدن سوق داد. در این مقاله، اثرات بیماری کووید-۱۹بر دستگاه عصبی مرکزی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
روش: این مطالعه با مرور منابع و مستندات و گزارشهای مرتبط با عوارض این بیماری بر روی دستگاه عصبی مرکزی صورت گرفت.
یافته‌ها: تعمق بر روی عوارض بالقوه این ویروس بر مغز و به‌طورکلی سیستم عصبی مرکزی، طیف وسیعی از آسیبهای مغزی و یا در ارتباط با آن از جمله آسیبهای هموراژیک، ترومبوزهای عروقی، آسیبهای التهابی بافت گلیال نسج مغز، سندرم‌های مغزی و انواع تظاهرات نورولوژیک را به ذهن متبادر میکرد که در این میان تالاموس و ساقه مغز، مناطق حساس مورد هجوم مستقیم ویروس قلمداد شده و یافته‌های تصویربرداری نیز این حملات را روشن ساخت. طوفان سایتوکینی و تخریب شدید سلولی ناشی از آن و نقش گیرنده آنزیم آنژیوتانسین (ACE۲) به عنوان شناخته‌ترین گیرنده در اتصال سلولی را که تخریب ویروسی به واسطه آن انجام میشود میتوان زمینه ساز تهاجم سیستمی ویروس کرونا بر شمرد. اگرچه عمده مخاطرات ایجاد شده برای سیستم عصبی مرکزی، در همه‌گیری کووید-۱۹را سکته‌های مغزی هموراژیک و یا خونریزی‌دهنده و خونریزی‌های داخل پارانشیم مغز تشکیل میدهند، ولی باید در نظر داشت که اینها پدیدهای نادری هستند و کمتر از یک درصد مطالعات که بیشتر گزارشهای موردی بوده را تشکیل می‌دهد و نمیتواند نقش کووید-۱۹ را در ایجاد خونریزی مغزی اثبات کند.
نتیجه‌گیری: مواجهه با معضل کووید-۱۹ برای تیم جراحی همچون دیگر کارکنان عرصه سلامت بسیار مخاطره‌آمیز بوده و در این میان انتخاب دستورالعمل جراحی مناسب و رعایت نکات ایمنی بسیار حائز اهمیت است و تصمیمگیری درباره انجام این اعمال جراحی بایستی با اشراف کامل به این مخاطرات و رعایت تمامی دستورالعمل‌های طراحی شده صورت گیرد.
