دکتر سیدمحمدکاظم رجایی رامشه،
دوره ۳، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: مبانی حوزه سلامت، هسته اصلی، بنیان ارزشی و سرچشمه اصلی اصول، اهداف، معیارها، شاخص‌ها و راهبردهای سند مرجعیت هستند. مبانی اسلامی این حوزه، گزاره‌های خبری زیربناییِ مورد قبول اسلام هستند که در بررسی مسائل حوزه سلامت مورد استفاده قرار می‌گیرند. مرجعیت در بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، یعنی قرارگرفتن در موضع الهام‌بخشی در جهان و اقتدار علمی؛ به‌گونه‌ای که نهاد سلامت در کشور، نیازمندی‌های جامعه در این حوزه را تأمین و سایر کشورها از سرریز دانش و خدمات داخل به خارج بهره‌مند شوند. افزون بر نشر فرهنگ ایرانی ـ اسلامی و ارتقای سطح عزت و اقتدار کشور، جامعه از منافع اقتصادی آن نیز برخوردار شود.
روش کار: روش کشف مبانی، اصول و اهداف، روش اجتهادی و با استفاده از منابع عقل، نقل و در پاره‌ای از موارد تجربه است.
یافته‌ها: دو ساحتی بودن انسان و اصالت روح؛ فراگیری ابزارهای شناخت؛ منبع فیض بودن خداوند متعال؛ آرامش و سلامت جامع در پرتو عمل به دین؛ جامعیت دین؛ تربیت‌پذیری و شکوفاسازی فطرت انسانی؛ همسازی گزاره‌های یقینی علم با گزاره‌های یقینی دین؛ اثربخشی عوامل معنوی؛ مبانی سند مرجعیت حوزه سلامت را تشکیل می‌دهند. اصولی مانند: محوربخشی توحید و نهادینه‌سازی ارزش های اخلاقی؛ جامعیت سلامت (دربرگیرنده ابعاد جسمانی، روحی ـ روانی، اجتماعی و معنوی)؛ ضروری بودن کالاها و خدمات حوزه سلامت؛ توزیع برابر فرصت‌ها و عدالت؛ کارآیی و استفاده بهینه از امکانات و عدم اسراف را می‌توان از مبانی استخراج کرد.
نتیجه‌گیری: موارد زیر را می‌توان از جمله اهداف مرجعیت حوزه بهداشت با توجه به مبانی و اصول فوق معرفی کرد: «ارتقای مستمر شاخص‌های سلامت، قرار گرفتن سلامت جسم در مسیر سلامت روح» (حیات طیبه و قلب سلیم(؛ و سلامت روانی و اجتماعی «عدالت توزیعی و پوشش مجموعه مناطق جغرافیایی کشور نسبت به پیشگیری و تأمین نیازمندی‌های درمانی ضروری»؛ و «ارتقای شاخص‌های سلامت از جمله امید به زندگی همراه با کرامت انسانی»؛ و در نهایت «تبدیل ایران به قطب پزشکی منطقه آسیای جنوب غربی و جهان اسلام».
