گروه میکروب‌شناسی و ویروس‌شناسی، دانشکده پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران؛ مرکز مطالعات و توسعه علوم پزشکی (EDC)، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
چکیده: (1863 مشاهده)
زمینه و هدف: در عرصه خدمات پزشکی موضوعی که مورد توجه سیاستگذاران در سراسر دنیا قرار دارد، مناسبات مالی و بحث پشتیبانی مالی بیمارستان است. این مقاله به بررسی نحوه تأمین مالی بیمارستانها در عصر شکوفایی تمدن اسلامی بر اساس منابع مکتوب در دسترس میپردازد. روش: این مطالعه اسنادی-کاربردی با بررسی متون مرتبط با نحوه خدمات پشتیبانی و تأمین مالی بیمارستانها از منابع موجود و در دسترس انجام گرفت. یافته‌ها: منابع تاریخی موجود نشان میدهد که شروع تأسیس عمده این بیمارستانها با بودجه دولتی توسط حاکم یا وزیر یا منسوبین خلیفه بوده است. هزینههای جاری و نگهداری بیمارستانها شامل هزینههای درمان، تأمین مواد و داروها و حقوق پزشکان در دفاتری ثبت میشده است. تأسیس و شروع گردش مالی با حمایت مالی بودجه عمومی دولتی بوده است. علاوهبر این، برای بیمارستانها از محل موقوفات درآمد درنظر گرفته میشد که شامل دکانها، گرمابهها، مهمانسراها و انبارها و ... بود که برای این بیمارستان سالانه درآمد داشتند. بهنظر میرسد رابطه مالی در بیمارستانها با شخص بیمار نبوده و هزینههای درمان از محل بودجه عمومی و یا محل موقوفه تأمین میشده است. حتی در برخی موارد پرداخت وجه از کار افتادگی دوره نقاهت به بیماران در هنگام ترخیص ثبت شده است. نتیجهگیری: سامانهها یا روشهای حمایتی قویدر عصر تمدن اسلامی در بیمارستانها موجود بوده است. از منابع مهم و مؤثر تأمین مالی درازمدت بیمارستانها، علاوه بر بودجه عمومی و بیت‌الملل، وقف مراکز درآمدزا بوده است. توجه به آموزه اسلامی وقف برای مخارج یک مرکز درمانی، میتواند سرمایهای ماندگار برای کمک به بیمارستانها برای تأمین مخارج درمانی باشد.
Zahedi Avval F, Youssefi M. A View on the Financial Turnover of Hospitals in the Golden Age of Islamic Civilization. Iran J Cult Health Promot 2022; 5 (4) :543-546 URL: http://ijhp.ir/article-1-358-fa.html
زاهدی اول فرناز، یوسفی مسعود. نگرشی بر عملکرد مالی بیمارستانها در عصر شکوفایی تمدن اسلامی، نقش مؤثر آموزه اسلامی وقف در گردش مالی بیمارستانها؛ درس‌هایی با کاربرد برای امروز. نشريه فرهنگ و ارتقاء سلامت. 1400; 5 (4) :543-546
