|
سیاست‌پژوهی و تدوین سیاست‌نامه غذا و تغذیه ایران با تأکید بر ماده 6 سیاست‌های کلی سلامت
|
فاطمه محمدی‌نصرآبادی   ، نسرین امیدوار ، معصومه گشتایی ، فرزانه عبادی ، عزیزالله زرگران ، دلارام قدسی ، آرزو حقیقیان ، فاطمه اسفرجانی ، مرجان عجمی ، محمدرضا خوش‌فطرت ، قاسم فدوی ، علی میلانی‌بناب ، مونا پورقادری ، سمیرا پورمرادیان ، هدایت حسینی |
| پژوهشی گروه تحقیقات سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی غذا و تغذیه، انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی |
|
|
چکیده: (5572 مشاهده) |
زمینه و هدف: سیاست، بیانیه‌ای است که توسط یک نهاد معتبر (اغالب دولتی) به‌منظور حفظ یا تغییر وضعیتی خاص در جامعه صادر می‌شود. سیاست غذا و تغذیه هر تصمیم، برنامه یا طرحی است که مورد تأیید سازمان‌های دولتی، بخش خصوصی یا سازمان‌های تأثیرگذار بر چگونگی تولید، فرآیند، توزیع، خرید، نگهداری و ضایعات غذا است. براساس ماده 6 سیاست‌های کلی »سلامت «که منعکس‌کننده سیاست کلی حوزه غذا و تغذیه است، یکی از اهداف اصلی سلامت در جمهوری اسلامی ایران، "تأمین امنیت غذایی و بهره‌مندی عادلانه آحاد مردم از سبد غذایی سالم، مطلوب و کافی، آب و هوای پاک، امکانات ورزشی همگانی و فرآورده‌های بهداشتی ایمن همراه با رعایت استانداردهای ملی و معیارهای منطقه‌ای و جهانی" است.
روش کار: در این طرح مطالعاتی پس از بررسی دقیق و موشکافانه سیاست‌های موجود در ماده 6 در کارگروه ویژه آن (امنیت غذا و تغذیه، پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر، آموزش و پژوهش غذا و تغذیه و ایمنی غذایی) و تحلیلی بر اجرا و وضعیت موجود آن‌ها برپایه شاخص‌های موجود، تحلیل ذی‌نفعان انجام شده و بر پایه این تحلیل‌ها و تجربه‌های موفق کشورهای مشابه، برنامه رصد کلان ماده 6 از سیاست‌های کلی سلامت پیشنهاد و روندهای مربوطه آن در سال‌های گذشته گزارش شد. سپس بر مبنای اسناد بالادستی و امکانات موجود، مناسب‌ترین مداخله‌ها برای بازه زمانی پنج ساله پیشنهاد گردید.
یافته‌ها: تحلیل ذی‌نفعان مهم‌ترین ذی‌نفعان در سطوح بین‌المللی، سیاست‌گذاران در سطح کلان، آموزش و تحقیقات و مشارکت، تولید و عرضه مواد غذایی و عموم را مشخص کرد. مهم‌ترین مداخلات در حوزه غذا و تغذیه بر پایه توافق همکاران و صاحبنظران شرکت‌کننده در طرح عبارت بودند از: الف ـ تلفیق برنامه‌های امنیت غذا و تغذیه، سلامت و ایمنی غذا و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر در قالب برنامه امنیت پایدار غذا و تغذیه با توجه به جنبه‌های تغذیه‌ای، اقتصادی، فرهنگی و زیست‌محیطی، ب ـ حاکمیت، تولیت و رهبری شورای عالی سلامت و امنیت غذایی در امر غذا و تغذیه و هماهنگی بین بخشی وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های ذیربط، ج ـ برقراری نظام پایش مداوم امنیت غذا و تغذیه و ارزشیابی برنامه‌ها در سطوح مختلف به منظور سیاست‌گذاری آگاه بر شواهد (Evidence Informed policy making). بررسی پیامدهای سیاست‌های سایر حوزه‌ها در خصوص تغذیه و تاثیر سیاست‌های عمومی بر روی تغذیه تقویم رصد شاخص‌های کلان امنیت غذا و تغذیه به‌صورت برنامه دیده‌بانی غذا و تغذیه پیشنهاد شد. در ارزیابی امنیت غذایی تلاش بر اندازه‌گیری ابعاد بیشتری از این متغیر برای انعکاس واقعی‌تر امنیت غذایی است. به این ترتیب استفاده از داده‌های هزینه درآمد خانوار و ارزیابی امنیت غذایی با استفاده از پرسشنامه معتبر که بر پایه دستورالعمل‌های HFIAS طراحی و با شرایط و فرهنگ جامعه مورد بررسی منطبق شد، علاوه بر استفاده از داده‌های مطالعات درحال‌انجام پیشنهاد می‌شود.
نتیجه‌گیری: توجه به ابعاد گوناگون مسئله غذا و تغذیه و تعیین وضعیت دریافت غذا و ارزش تغذیه‌ای، الگوهای غذایی معمول و ارزیابی روند تغییرات، شناخت عوامل مؤثر در آسیب‌پذیری تغذیه‌ای افراد جامعه، اعمال سیاست‌های مناسب در بخش‌های مختلف و مرتبط با غذا و تقاضا و الگوی مصرف، نقطه شروع تدوین، تحلیل و ارزیابی سیاست‌های غذایی در سطح کلان است و این مسئله باید در چارچوب الگوی مناسبی تعریف شود. سیاست‌های تغذیه‌ای، درآمد، بخشی از درآمد که به خرید غذا تخصیص می‌یابد، میزان دسترسی اقتصادی و فیزیکی به غذا، عادات و ذائقه غذایی و از همه مهمتر سواد و دانش خانواده و به‌ویژه زنان نقش مهمی‌در تغذیه و سلامت خانواده و جامعه دارد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: سیاست پژوهی، غذا و تغذیه، ایران، ماده 6 سیاست‌های کلی سلامت |
|
|
متن کامل [PDF 587 kb]
(1876 دریافت)
|
نامه: مروري |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1397/12/23 | پذیرش: 1397/12/23 | انتشار: 1397/12/23
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
